ساخت دستگاه تصویربرداری از توزیع دارو در بدن حیوانات آزمایشگاهی توسط محققان ایرانی

پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران دستگاهی را برای تست دارو در فاز حیوانی عرضه کردند که با تصویربرداری سه بعدی امکان مشاهده توزیع دارو در بدن حیوان را فراهم کرده است و امیدوارند با دریافت استاندارد اروپا بتوانند این دستگاه را تجاری سازی کنند.

دکتر صدیقه مرجانه حجازی، مجری طرح در گفت وگو با خبرنگار فناوری ایسنا عنوان دستگاه طراحی شده را دستگاه “برش نگار فلئورسنت مولکولی” ذکر کرد و گفت: این دستگاه به منظور بررسی توزیع داروها و مواد دارویی و تشخیص اولیه سرطان در نمونه های حیوانی طراحی و ساخته شده است.

وی درباره عملکرد این دستگاه خاطرنشان کرد: این دستگاه از بخش های الکترونیکی و مکانیکی تشکیل شده است. حیوان مورد نظر پس از بیهوشی وارد دستگاه می شود و با تزریق دارو به بدن حیوان، فیلتر چرخان دستگاه حول حیوان به گردش در می آید و با گرفتن تصاویر سه بعدی نحوه توزیع دارو در بدن حیوان را نشان می هد.

حجازی با تاکید بر اینکه سیستم تصویربرداری این دستگاه شامل سه لیزر 473 نانومتر، 532 نانومتر و 769 نانومتر با توان خروجی 20 میلیمتر است، ادامه داد: لیزرهای به کار رفته از نوع لیزر دیودی است و به گونه ای قرار داده شده اند که پرتو لیزر مادون قرمز عمود بر امتداد تابش پرتوهای لیزر 473 و 533 نانومتر تابش می شود.

وی با بیان اینکه پرتوهای لیزر از فیلترهای دایکرویک دستگاه عبور می کنند، اضافه کرد: استفاده از فیلترهای دایکرویک باعث انطباق امتداد پرتوهای تابشی اعم از پرتو آبی، سبز و مادون قرمز بر یکدیگر می شود و پرتو لیزر ایجاد شده توسط آینه های 45 درجه بازتاب شده تا توسط اسکنر مکانیکی تحت تابش قرار گیرد.

مجری طرح با تاکید بر اینکه دستگاه برش نگار فلئورسنت دستگاه توموگرافی است، توضیح داد: این دستگاه به صورت لایه لایه با استفاده از لیزر اقدام به تصویربرداری از اندام حیوان می کند.

وی همچنین یادآور شد: تصاویر مورد نظر با نشاندار کردن حیوان با ماده فلوئورسنت به دست می آید. حجازی با تاکید بر اینکه دستگاه ساخته شده از نوع تجهیزات پیش بالینی و آزمایشگاهی است، اظهار داشت: زمانی که قرار است دارویی به بازار عرضه شود برای تست عملکرد آن نیاز به انجام یکسری آزمایشاتی در فاز حیوانی است که این تست ها از طریق این دستگاه قابل اجراست.

وی تاکید کرد: علاوه بر آن این دستگاه قابل استفاده برای محققان حوزه های علوم پایه، بیوشیمی و ایمونولوژی نیز خواهد بود. این محقق ادامه داد: دستگاه طراحی شده برای حیوانات کوچک در حد موش آزمایشگاهی (Rat) قابل استفاده است و حیواناتی چون خرگوش در این دستگاه قابل استفاده نخواهد بود.

حجازی از انجام مذاکراتی برای تجاری سازی این دستگاه خبر داد و یادآور شد: دستگاه برش فلئورسنت موفق به کسب مدرک CE (استاندارد اروپا) و ثبت اختراع جهانی شده است. این دستگاه در بیستمین جشنواره تحقیقات علوم پزشکی رازی رتبه سوم را از آن خود کرد.